Jeśli zostaną wyczerpane przez dyrektora szkoły wszystkie możliwości wsparcia, udzielenia uczniowi i jego rodzicom pomocy, mogą zachodzić przesłanki do zwrócenia się o pomoc do instytucji zewnętrznych. Dyrektor szkoły może zwrócić się do policji, sądu opiekuńczego – jeżeli stwierdził, że uczeń przejawia zachowania świadczące o demoralizacji, a także, gdy podejrzewa, że rodzice działają na szkodę dziecka, dopuszczając się zaniechania.
Każdy, kto stwierdzi istnienie okoliczności świadczących o demoralizacji nieletniego, w szczególności dopuszczenie się czynu zabronionego, naruszanie zasad współżycia społecznego, uchylanie się od obowiązku szkolnego lub nauki, używanie alkoholu, środków odurzających, substancji psychotropowych, ich prekursorów, środków zastępczych lub nowych substancji psychoaktywnych, uprawianie nierządu - ma społeczny obowiązek odpowiednio przeciwdziałać temu, a przede wszystkim zawiadomić o tym:
- rodziców lub opiekuna nieletniego,
- szkołę,
- sąd rodzinny,
- Policję lub inny właściwy organ (art. 4 ust. 1 ustawy o wspieraniu i resocjalizacji nieletnich).
Ponadto, mając na uwadze art. 572 Kodeksu postępowania cywilnego każdy, komu znane jest zdarzenie uzasadniające wszczęcie postępowania z urzędu, obowiązany jest zawiadomić o nim sąd opiekuńczy. Obowiązek ten ciąży m.in. na placówkach oświatowych.
Jak wynika z przytoczonych przepisów prawa nie można nie reagować na niewłaściwe, a także zagrażające zdrowiu, zachowania nieletniego. Jak również na zaniedbania rodziców wobec dziecka.
W przypadku wyczerpania wszystkich możliwych form wsparcia oddziaływania i udzielania przez szkołę pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniowi i jego rodzicom, także we współpracy z innymi instytucjami, w tym poradnią psychologiczno-pedagogiczną, ośrodkiem pomocy społecznej, organizacjami wspierającymi dzieci i młodzież - dyrektor może zwrócić się w formie wniosku do instytucji zewnętrznej, np. do sądu opiekuńczego o wgląd w sytuację dziecka.
Poza tym, jeżeli dyrektor powziął wiedzę lub podejrzenie co do niewłaściwego wykonywania przez rodziców władzy rodzicielskiej, która obejmuje w szczególności obowiązek i prawo rodziców do wykonywania pieczy nad osobą i majątkiem dziecka oraz do wychowania dziecka z poszanowaniem jego godności i praw oraz powinna być wykonywana tak, jak tego wymaga dobro dziecka i interes społeczny zgodnie z art. 95 § 1 i 3 ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ma społeczny obowiązek zawiadomić sąd o naruszeniu przez rodziców sposobu wykonywania władzy rodzicielskiej.
Z kolei sąd opiekuńczy jest zobowiązany wszcząć postępowanie z urzędu w każdym przypadku przedstawienia przez dyrektora we wniosku złożonym do sądu istotnych informacji o zdarzeniach, zachowaniach ucznia, zaniechaniach i działaniach na jego szkodę przez rodziców, dowodów na demoralizację uzasadniających konieczność ingerencji sądu opiekuńczego.
Na podstawie art. 109 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jeżeli dobro dziecka jest zagrożone, sąd opiekuńczy wyda odpowiednie zarządzenia, w tym dotyczące zobowiązania rodziców do określonego postępowania, np. diagnozy dziecka w poradni psychologiczno-pedagogicznej lub powtórnej diagnozy, umieszczenia w placówce, która będzie mogła zapewnić dziecku właściwą, specjalistyczną terapię np. w Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii
Warto, aby dyrektor uwzględnił powyższe rozwiązania we wniosku, jeżeli uzna je za korzystne dla ucznia. Właściwy do rozpoznania sprawy jest sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania osoby, której postępowanie ma dotyczyć, a w braku miejsca zamieszkania – sąd opiekuńczy miejsca jej pobytu i do niego należy skierować wniosek o wgląd w sytuację dziecka.
Wniosek do sądu opiekuńczego powinien zawierać:
- szczegółowy opis stanu faktycznego zawierający możliwie wyczerpujące informacje dotyczące funkcjonowania, zachowań niewłaściwych ucznia, a także zaniedbań, zaniechań, braku współpracy ze szkołą, brak reagowania na zachowania dziecka ze strony rodziców;
- dokładne dane, w tym daty itp., ewentualnych świadków zdarzeń;
- opis działań podjętych przez szkołę, także we współpracy z instytucjami zewnętrznymi;
- dokumentację szkolną, opinię wychowawcy, specjalistów z poradni psychologiczno-pedagogicznej potwierdzające opisywaną sytuację i przedstawiające sytuację dziecka i udzieloną mu pomoc;
- inną dokumentację będącą w posiadaniu szkoły, np. zdjęcia, screeny potwierdzające cyberprzemoc itp.
Uwaga! Incydentalne zachowania takie jak: jednorazowe spożycie alkoholu, zapalenie papierosa czy opuszczenie lekcji, nie świadczy o demoralizacji nieletniego. W takich sytuacjach należy wykorzystać środki będące w kompetencjach szkoły. Dopiero w przypadku powtarzania się negatywnych zachowań, wykorzystania przez szkołę wszystkich dostępnych jej środki oddziaływań wychowawczych, nieskuteczności podejmowanych przez szkołę działań oraz odmawianiu przez rodziców współpracy ze szkołą dyrektor szkoły powinien pisemnie powiadomić sąd rodzinny o zaistniałej sytuacji.
|